Erzurum’da çoğunluğu inşaat sektöründen olmak üzere 15’in üzerinde tanınmış firma konkordato aldı. İçlerinde gerçekten samimi bir biçimde, mal varlığı borçlarını karşılayabilecek, ancak yaşanan ekonomik süreç nedeniyle borçlarını ödeyemez hale gelenler de var, daha bu yılın başında bankalardan yüklü miktarlarda kredi kullanıp üç ay sonrasında konkordatoya müracaat edenler de.
Konkordato yasal bir hak
Konkordato borçlu firmaların mali sıkıntılarını aşmak için başvurduğu yasal bir süreç olarak düzenlenmiş olsa da ne yazık ki suistimale açık. Yasal bir takım boşluklar nedeniyle ciddi mağduriyetlere sebep oluyor. Özellikle de Erzurum gibi dar ekonomilerde.
Konkordato alan Erzurum’daki inşaat firmaları hem küçük tedarikçilerin hem de inşaat sektöründe topraktan ev alan vatandaşların ciddi mağdur olmasına neden oluyor.
Erzurum gibi ekonomik hacmi sınırlı bölgelerde, konkordato ilan eden firmaların yarattığı domino etkisi, hem yerel piyasaları hem de bireysel mağduriyetleri artırarak ciddi bir güven bunalımına yol açıyor.
Konkordato alan firmalar rehinli olmayan borçları için faiz ödemiyor, rehinli olmayan borç karşılığında bir teminat verilmeyen borç anlamına geliyor. Yani çek karşılığı alınan inşaat malzemeleri, işçilik ücretleri vb. İşte bu alacaklılar böylesine yüksek bir enflasyonist ortamda ciddi kayba uğruyor.
İşte tam da bu yüzden mahkemeler konkordato kararı vermeden önce bir takım tedbirlerin alınması gerekiyor.
PEKİ NE YAPILMALI ?
Ticaret hukukundaki engin bilgisine inandığım uluslararası ticaret hukukunda uzman bir isim olan kıymetli dostum Avukat Ebubekir Elmalıya sordum. Bu suistimallerin önüne geçebilmek için ne yapmalı diye.
Çok net izah etti.
1. Daha sıkı denetim mekanizmaları oluşturulmalı: Konkordato talebinde bulunan firmaların mali durumları, bağımsız denetim kuruluşları tarafından detaylı bir şekilde incelenmelidir. Sahte mali sıkıntı beyanlarının önüne geçmek için şeffaf bir süreç oluşturulmalıdır.
2. Küçük tedarikçilere öncelik: Alacak tahsilinde küçük işletmelere öncelik tanınarak, yerel ekonominin çöküşü engellenebilir. Örneğin, konkordato ödeme planlarında KOBİ’lere özel bir kota ayrılabilir.
3. Topraktan ev alanların korunması: İnşaat projelerinde topraktan satış yapan firmalar için zorunlu teminat veya sigorta mekanizmaları getirilebilir. Böylece, konkordato durumunda alıcıların hakları korunabilir.
4. Hızlı yargılama süreçleri: Konkordato davalarının daha hızlı sonuçlanması için özel mahkemeler veya uzman hakimler görevlendirilebilir. Bu, belirsizlik süresini kısaltarak mağduriyetleri azaltır.
Konkordato ilan etmek gerçekten samimi iş insanları için bir kurtuluş reçetesi olabilir, ancak bir iş insanını kurtarayım derken onlarca insan da mağduriyet yaşamamalı. Erzurum gibi bir yerde başta inşaat firmaları olmak üzere 15 üzerinde alınan konkordato kararı şehrin ekonomisine ciddi bir darbe vurabilir zira bu iş insanlarına mal satan, taşeron olarak işlerini yapan, onlardan ev alan sayıları hiç küçümsenmeyecek kadar insan mağduriyet yaşayabilir. Bunun için siyasilerin meseleyi etraflıca ele alarak gerekli yasal düzenlemeleri yapmaları gerekiyor. Zira yarın çok geç olabilir.